Gelir Vergisi Kanunu’na göre 6663 sayılı kanun’un birinci maddesiyle eklenen mükerrer 20nci maddesi uyarınca ‘Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk Lirasına kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarla gelir vergisinden müstesna (bağışık) tutulmuştur. Şöyle ki; 1) İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması, Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun 168/1 maddesi gereği olarak, ‘gerçek kişilerde işe başlama bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde kendilerince veya Avukatlık Kanunu’na göre ruhsat almış avukatlar veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunlarına göre yetki almış Meslek mensuplarınca, şirketlerin kuruluş aşamasında işe başlama bildirimleri ise işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde ticaret sicili memurluğunca ilgili vergi dairesine’ yapılmaktadır. 2) Kendi işinde bilfiil çalışması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak yada seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmayacaktır.) 3) Faaliyeti adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması halinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibariyle bu maddedeki taşıması, 4) Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hali hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması, 5) Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması, gerekmektedir. İstisna kapsamındaki faaliyetlerinden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hallerinde dahi yıllık beyanname verilmesi zorunludur. Diğer yandan bu istisnanın, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye sümülü(etkisi) yoktur. Genç girişimcilerde kazanç istisnası ile ilgili uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Söz konusu kanun maddesinden anlaşılacağı üzere dar mükellefler bu istisnadan yararlanamayacaktır. Bu istisnadan yararlanabilmek için konulan yaş sınırı yirmi dokuz yaşını doldurulmamış olunmasıdır. Bir başka anlatımla 29 yaşını doldurmuş olanlar istisnadan yararlanamayacaktır. Ancak buna karşılık istisnadan yararlanma aşaması içerisinde 29 yaşını dolduranlar, istisnadan yararlanmaya devam edecek lerdir. Örneğin 28 yaşında istisnadan yararlanmaya başlayan bir kişi 29 ve 30uncu yaşlarında istisnadan yararlanmaya devam edecektir. İstisnanın bir başka özelliğide istisnadan yararlanan kişinin bizzat kendi işinde bilfiil çalışması veya işin bizzat kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi zorunluluğudur. Genç girişimcilerde kazanç istisnası gençlerin bizzat kendi işlerini kurmalarını özendirmeye yönelik getirilen bir farklı istisna türüdür. Bu istisna genç kuşakların herhangi bir iş yerinde ücretli çalışma beklentileri yerine kendi işini kurma, daha açıkcası girişimci olma hevesini özendirmeye yöneliktir. Yapılan yeni düzenleme ile istisna; faaliyete başlanılan yıl dahil olmak üzere, faaliyete başlamayı izleyen üç yıl uygulanacak olup örneğin 2016 yılının Eylül ayında faaliyete başlayan ve ticari faaliyet sahibi bir genç müteşebbis 2016, 2017 ve 2018 kazançlarının 75 biner lirası vergiden istisna edilmiş olacaktır. Söz konusu konuya ilişkin 6663 sayılı’Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişik Yapılmasına Dair Kanun’ 10 Şubat 2016 gün 29620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, Kanun’un konuya ilişkin birinci maddesi aynı gün yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Örnek : 1/3/2016 tarihinde avukatlık faaliyetine başlayan ve istisnadan yararlanma şartlarının tamamını taşıyan Bayan (C)’nin 1/3/2016-31/12/2016 tarihleri arasında elde ettiği serbest meslek kazancı 50.000 Türk lirasıdır. Bayan (C)’nin elde ettiği serbest meslek kazancının 50.000 Türk liralık kısmı için istisnadan yararlanılacak olup kalan 25.000 Türk liralık tutar ertesi yıla devredilemeyecektir. Bayan (C), faaliyetini 31/10/2017 tarihinde terk etmiştir. Bayan (C)’nin 1/1/2017- 31/10/2017 tarihleri arasında elde ettiği serbest meslek kazancı 80.000 Türk lirasıdır. Mükellef söz konusu kazancın 75.000 Türk liralık kısmı için istisnadan yararlanacak olup kalan tutar olan 5.000 Türk liralık kazancı ise gelir vergisine tabi olacaktır. Örnek : 1/4/2016 tarihinde faaliyete başlayan serbest meslek erbabı Bay (M), istisnadan yararlanma şartlarının tamamını taşımakta olup bu kişinin 1/4/2016-31/12/2016 tarihleri arasında elde ettiği serbest meslek kazancı 120.000 Türk lirasıdır. Ayrıca, ilgili dönemde Bay (M)’ye söz konusu faaliyet dolayısıyla yapılan ödemeler üzerinden 24.000 Türk lirası gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Bay (M), elde ettiği serbest meslek kazancının 75.000 Türk liralık kısmı için istisnadan yararlanacak olup kalan 45.000 Türk liralık kazanç tutarını ise yıllık beyanname ile beyan edecektir. Bay (M) tarafından verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen 45.000 Türk lirası üzerinden hesaplanacak olan gelir vergisinden, yıl içinde tevkif yoluyla ödenen 24.000 Türk lirası tutarındaki verginin mahsubu mümkündür. Mahsup edilecek tutarın beyanname üzerinde hesaplanan gelir vergisinden fazla olması nedeniyle mahsup yoluyla giderilemeyen tevkifat tutarı genel hükümler çerçevesinde red ve iade olunacaktır. Örnek : Bayan (F), istisna kapsamında 2016 yılında 60.000 Türk lirası serbest meslek kazancı ile 20.000 Türk lirası kira geliri elde etmiştir. Bayan (F), bu gelirleri nedeniyle verdiği yıllık gelir vergisi beyannamesinde sadece serbest meslek kazancına isabet eden 60.000 Türk liralık geliri için istisnadan yararlanabilecek olup 20.000 Türk liralık kira geliri nedeniyle istisnadan yararlanması söz konusu olmayacaktır. - Mükellefler tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesinin gelir bildirimi tablolarına istisna düşüldükten sonra kalan tutar yazılır - İstisnadan yararlanan ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının (basit usulde vergilendirilenler, Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesi kapsamında kazanç elde edenler ve noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) geçici verginin hesabında da söz konusu istisnayı dikkate alacakları tabiidir.